Sarılık, deride ve mukozalarda sarı bir renklenme ile karakterize bir durumdur. Bu renklenme, bilirubin adı verilen bir pigmentin birikmesinden kaynaklanır. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasından üretilir ve normalde karaciğer tarafından işlenir ve safra yoluyla atılır. Karaciğerde bir problem olduğunda veya safra akışı engellendiğinde bilirubin birikir ve sarılık ortaya çıkar.
Epidemiyoloji
Kedilerde sarılık nispeten yaygın bir sorundur. Her yaştan kediyi etkileyebilir, ancak yaşlı kedilerde daha sık görülür. Erkek kedilerde dişi kedilere göre biraz daha fazla görülür.
Etiyoloji
Kedilerde sarılığın birçok nedeni vardır. En yaygın nedenler şunlardır:
- Karaciğer hastalıkları: Hepatit (karaciğer iltihabı), karaciğer kanseri, karaciğer sirozu, yağlı karaciğer hastalığı, kedi enfeksiyöz peritoniti (FIP), kedi lösemi virüsü (FeLV)
- Safra kesesi ve safra kanalı hastalıkları: Safra kesesi taşı, safra kanalı tıkanıklığı, safra kesesi iltihabı, safra kesesi kanseri
- Diğer: Aşırı kan hücresi yıkımı, bazı ilaçlar, zehirlenme
Patogenez
Karaciğer, bilirubini işleyen ve safra yoluyla atılmasını sağlayan ana organdır. Karaciğer hasar gördüğünde veya safra akışı engellendiğinde bilirubin birikir ve sarılık ortaya çıkar. Bilirubin, yağda çözünen bir maddedir ve cilt ve mukozalarda birikerek sarı bir renklenmeye neden olur.
Klinik Bulgular
Sarılığın en belirgin kliniği deride ve mukozalarda sarı renklenmedir. Diğer klinik bulgular şunlardır:
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Kusma
- İshal
- Halsizlik
- Letarji
- Koyu renkli idrar
Teşhis
Kedilerde sarılık teşhisi için veteriner hekim tarafından fizik muayene ve laboratuvar testleri yapılmalıdır. Laboratuvar testleri şunları içerir:
- Tam kan sayımı (hemogram)
- Kan biyokimyası
- İdrar tahlili
- Karaciğer fonksiyon testleri
- Karın röntgeni ve ultrasonu
Tedavi
Sarılık tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunlardır:
- İlaç tedavisi: Karaciğer fonksiyonunu iyileştirmek, enfeksiyonları tedavi etmek veya safra akışını artırmak için ilaçlar kullanılabilir.
- Sıvı tedavisi: Dehidrasyonu önlemek için sıvı tedavisi uygulanabilir.
- Beslenme desteği: Kedinin iştahı az ise beslenme tüpü veya intravenöz beslenme gerekebilir.
- Cerrahi: Safra kanalı tıkanıklığı gibi bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Prognoz
Kedilerde sarılık tedavisi genellikle başarılıdır. Tedavinin başarısı, altta yatan nedene ve hastalığın ilerlemesine bağlıdır.
Önleme
Kedilerde sarılığın önlenmesi için şunlar yapılabilir:
- Kedinizin düzenli veteriner kontrollerini yaptırın.
- Kedinizin aşılarını yaptırın.
- Kedinizin zehirli maddelere maruz kalmasını önleyin.
- Kedinizin sağlıklı ve dengeli beslenmesini sağlayın.
