Kedilerde rahim iltihabı, pyometra olarak adlandırılır ve oldukça tehlikeli bir durumdur. Rahim duvarlarının kalınlaşması ve rahim içinde enfekte bir sıvı toplanması ile karakterize edilir. Pyometra, kısırlaştırılmamış dişi kedilerde yaygın olarak görülür ve acil veteriner müdahalesi gerektirir.
Epidemiyoloji:
- Pyometra, 4-6 yaş arasındaki dişi kedilerde daha sık görülür.
- Kısırlaştırılmamış dişi kediler, pyometra geliştirmeye en yatkın olanlardır.
- Hormonal dengesizlikler, bakteriyel enfeksiyonlar ve diğer sağlık sorunları pyometra riskini artırabilir.
Etiyoloji:
Pyometranın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, aşağıdaki faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir:
- Hormonal Dengesizlikler: Kızgınlık döneminde progesteron hormonu seviyesinin yükselmesi, rahim duvarlarının kalınlaşmasına ve rahim içi salgıların artmasına neden olur. Bu durum, bakteriyel üreme için uygun bir ortam oluşturur.
- Bakteriyel Enfeksiyonlar: Escherichia coli (E. coli), Staphylococcus spp. ve Streptococcus spp. gibi bakteriler, pyometra vakalarının çoğundan sorumludur. Bu bakteriler, vulvadan veya doğum kanalından rahime girebilir.
- Diğer Faktörler: Uzun ve zor doğum, rahim içi yabancı cisimler ve bazı ilaçlar pyometra riskini artırabilir.
Patofizyoloji:
Pyometra, hormonal dengesizlikler ve bakteriyel enfeksiyonlar gibi faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkar. Bu etkileşimler aşağıdaki aşamalara yol açar:
- Rahim Duvarlarının Kalınlaşması: Progesteron hormonu seviyesinin yükselmesi, rahim duvarlarının kalınlaşmasına ve rahim içi salgıların artmasına neden olur.
- Bakteriyel Üreme: Artan salgılar ve kalınlaşmış rahim duvarları, bakteriyel üreme için uygun bir ortam oluşturur.
- Enfeksiyon: Bakteriler rahim içinde çoğalmaya başlar ve enfeksiyona yol açar.
- İrin Oluşumu: Enfeksiyon sonucu irin ve iltihaplı sıvı rahimde birikir.
- Sistemik Komplikasyonlar: Tedavi edilmezse, pyometra sepsis ve ölüm gibi sistemik komplikasyonlara yol açabilir.
Klinik Belirtiler:
Pyometranın klinik belirtileri şunlardır:
- Kötü Kokulu Akıntı: Vulvadan irin ve kanlı akıntı gelebilir.
- Sık İdrara Çıkma: Kediniz kum kabını daha sık kullanmaya başlayabilir.
- İştahsızlık ve Kilo Kaybı: Kediniz normalden daha az yiyebilir ve kilo verebilir.
- Kusma ve İshal: Kediniz kusabilir veya ishal olabilir.
- Halsizlik ve Depresyon: Kediniz normalden daha az aktif olabilir ve saklanmaya başlayabilir.
- Karın Şişliği: Karın bölgesinde şişlik görülebilir.
- Ateş: Kedinizin ateşi yükselebilir.
Teşhis:
Pyometra, veteriner hekim tarafından yapılan bir muayene ve testler ile teşhis edilir. Teşhis için kullanılan testler şunlardır:
- Kan Testleri: Beyaz kan hücrelerinin sayısında artış ve diğer anormallikler görülebilir.
- Ultrason: Rahimde irin birikmesi ve rahim duvarlarının kalınlaşması görülebilir.
- Röntgen: Karın bölgesindeki organların durumu değerlendirilebilir.
Tedavi:
Pyometranın tedavisi antibiyotikler, sıvı tedavisi ve destekleyici bakımı içerir. Bazı durumlarda, rahim ve yumurtalıkların cerrahi olarak çıkarılması da gerekebilir.
Antibiyotikler: Enfeksiyonla savaşmak için geniş spektrumlu antibiyotikler kullanılır.
Sıvı Tedavisi: Dehidrasyonu önlemek ve elektrolit dengesini düzeltmek için intravenöz sıvı tedavisi uygulanabilir.
